بروز تحریمهای ناعادلانه علیه ایران در سالهای اخیر، میزان وابستگی اقتصاد ایران به صادرات نفت و گاز و مخاطرات فراوان آن را آشکار کرده است. تحریمها به روشنی ثابت کرد تا زمانی که وابستگی ایران به درآمد نفت و گاز وجود دارد، شمشیر تحریم بر سر اقتصاد ایران وجود خواهد داشت.
این چنین بود که اقتصاد مقاومتی دستور تغییر مسیر اساسی در زمینه استفاده کشور از درآمد نفت و گاز را صادر کرده و از مجریان و تدبیرپردازان میخواهد که زمینه تبدیل نفت در داخل کشور به ارزش افزوده را فراهم و جلوی خامفروشی و همزمان، اتکای درآمد کشور به عایدات نفت گرفته شود.
نگاهی به سیر تاریخی نیز نشان میدهد که نوسان شدید درآمدهای نفتی به واسطه کاهش قیمت، مقدار صادرات و تولید و این اواخر تحریم، پدیدهای تکرارشونده در اقتصاد ایران بوده و خواهد بود. این نوسان از زمان نهضت ملی شدن صنعت نفت در سال 1329 تاکنون به دلایل مختلف ادامه داشته است. در این سال درآمد نفتی از 59 به 9 میلیون دلار در سال و در سال 1332 به صفر رسید. در دهه 50 درآمد نفت 160 درصد افزایش یافت، اما در دهه اول انقلاب کاهش 33 تا 54 درصدی درآمد نفت به وقوع پیوست. در سالهای تحریم فروش نفت نیز درآمد کشور از این محل بیش از 50 درصد کاهش یافته بود و صادرات نفت از بیش از دو میلیون بشکه نفت به کمتر از یک میلیون بشکه در روز کاهش یافت. به علاوه، وابستگی به نفت برای ایران ارمغانی جز اقتصاد به شدت دولتی، پوشش ناکارآمدیهای مدیریتهای اقتصادی، شکلگیری ساختارهای رانتی و غیررقابتی، تشدید نابرابریها، ایجاد رفاه بالاتر از سطح تلاش و بهرهوری واقعی جامعه، ظرفیت پایین رشد اقتصادی و کاهش بهرهوری و بیماری هلندی نیاورده است.
نوع مطالعه:
كاربردي |
موضوع مقاله:
مديريت مالي دریافت: 1397/1/15 | پذیرش: 1397/1/15 | انتشار: 1397/1/15