سفالگری سرمنشأ هنر تولید کاشی و سرامیک و از جمله باستانیترین هنرهای بشری است. نخستین آثار این هنر در ایران به حدود 10 هزار سال قبل از میلاد میرسد که به صورت گل نپخته بوده و آثار اولین کورههای پخت سفال به حدود 6000 سال قبل از میلاد بر میگردد.
کلمه کاشی (Tile) از کلمه لاتین TEGULA گرفته شده که مترادف فرانسوی TUILE می باشد که به معنای گل پخته سقف و کلمه انگلیسی Tile نیز به معنای پوشش برروی ساختمان است. لغت سرامیک (Ceramic) از ریشه کلمه یونانی KERAMOS گرفته شده که به معنی "لوله ای از گل پخته" است و در واقع برای معرفی سرامیک میتوان گفت هنر و علم ساختن و کاربرد اشیای جامد و شکنندهای که ماده اصلی و عمده آن خاک (کائولن و خاک سفال) میباشد. از گذشتههای دور در صنعت ساختمان به هر نوع گل پخته و سفال به هرشکل و اندازهای سرامیک میگفتند مثل آجر، کاشی و موزائیک ولی امروز لغت سرامیک در بین مردم به کاشیهایی گفته میشود که برای کف و دیوار مورد استفاه قرار گرفته است. کاشی و سرامیک امروزه یکی از رایجترین مصالح ساختمانی است و از هزاران سال قبل از میلاد مسیح به صورت ابتدایی تهیه میشده است. برمبنای آخرین کشفیات و تحقیقات باستان شناسان آثاری از چهارده هزار سال قبل به دست آمده که مبین قدمت صنعت و هنر کاشیسازی در ایران است.
پیشرفت در صنعت سفالگری منجر به تغییراتی در روش تولید شده است که شامل تغییر کورهها، اختراع چرخ کوزهگری و نیز تغییر در کیفیت مواد سفالگری نظیر رنگآمیزی و لعابکاری بوده است. بعد از اسلام با تشویق استفاده از ظروف سفالی و سرامیکی به جای ظروف فلزی، طلا و نقره صنعت سفالگری رشد تازهای یافته و از صنعت سفالسازی و کاشیسازی برای تزئین محراب مساجد، ضد آب کردن دیوار حمامها، ایجاد حوض و آبنما و همچنین شیب بندی بام ها استفاده شده است.
در طی این سابقه طولانی ویژگیهای مشخصی را میتوان در این فن و هنر ایرانی مشاهده کرد. این ویژگیها از یک طرف بیانگر وضعیت سیاسی، فرهنگی، اقتصادی و مذهبی کشور و از طرف دیگر بیانگر ذوق و سلیقه شخصی و قومی هنرمندان ایرانی است.
با توجه به گسترش شهرنشینی و ضرورت پاسخگوئی به نیازهای رو به رشد مصرفی بخصوص در حوزه مسکن و ساختمان، تکنولوژیهای تولید انبوه به ایران وارد شده است. وجود امکانات پایهای تولید از جمله مواد اولیه، انرژی، نیروی کار و از همه مهمتر سابقه سنتی دیرینه در تولید محصولات سرامیکی باعث تولید انبوه و مکانیزه این محصولات در کشور شده است.
نوع مطالعه:
كاربردي |
موضوع مقاله:
سیاست گذاری عمومی دریافت: 1397/6/3 | پذیرش: 1397/6/3 | انتشار: 1397/6/3