ماهنامه علمی - آموزشی تخصصی مدیریت تدبیر
دوره 29، شماره 307 - ( 7-1397 )
جلد 29 شماره 307 صفحات 40-36 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
10 اصل موفقیت سیاست صنعتی، در حمایت از کالای ایرانی
. ماهنامه علمی - آموزشی تخصصی مدیریت تدبیر. 1397; 29 (307) :36-40
چکیده: (1439 مشاهده)
دو دلیل برای حمایت از تولیدات ملی وجود دارد:
1. اهمیت صنایع برای تولید و اشتغال: در نیم قرن اخیر تنها کشورهایی رشد اقتصادی پایدار داشته‌اند که با تنوع‌بخشی به تولیداتشان از تولید محصولات کشاورزی و سنتی فاصله گرفته و به سمت تولید محصولات کارخانه‌ای و فعالیت‌های مدرن حرکت کرده‌اند. همچنین با توجه به اشتغال قریب به 20 درصدی بخش صنعت و اینکه قریب به 30 درصد اشتغال در بخش خدمات در کشورهای توسعه‌یافته به بخش صنعت وابسته است. در مجموع حدود 45 درصد اشتغال کل مرتبط با بخش صنعت است.
2. رفتار سایر کشورها: در خلال سال‌های اخیر موجی از حمایت از صنایع توسط کشورهای مختلف از اتحادیه اروپا تا آمریکا آغاز شده است. این موج جدید از سیاست‌های علم و تکنولوژی تا وضع تعرفه‌های تجاری را شامل می‌شود. تحت این شرایط بسیاری از کشورها مجبور شده‌اند به این موج جدید حمایت‌گرایی بپیوندند. این مسئله از دلایل اصلی کاهش تجارت کالاها در سطح جهان در سال‌های اخیر بوده است.
با وجود اهمیتی که حمایت از تولیدات ملی دارد، اما موفقیت در این زمینه مشروط به رعایت برخی از الزامات همچون رفع موانع تولید و تشویق تولید، اولویت‌بندی درست صنایع و برخورد با ناکارآمدی است. بررسی الزامات فوق در مورد ایران نشان می‌دهد که این الزامات در ایران به درستی مورد توجه قرار نگرفته است. به عنوان مثال:
1. رفع موانع تولید و تشویق تولید
در زمینه وضعیت محیط کسب‌وکار در ایران باید گفت رتبه ایران در سال 2018 در محیط کسب‌وکار 124 در میان 190 کشور جهان بوده است. در برخی از زیرشاخص‌ها وضعیت به مراتب بدتر است. به عنوان مثال در شاخص حمایت از سهامداران خرد رتبه ایران 170، در شاخص تجارت فرامرزی رتبه ایران 166 و در ورشکستگی رتبه ایران 160 است. همچنین در ایران سود فعالیت‌های غیرتولیدی بسیار بیشتر از فعالیت‌های تولیدی است.
2. اولویت‌بندی صحیح صنایع
در زمینه حمایت از صنایع، کشور همچنان فاقد استراتژی مشخص است و برنامه‌هایی نیز که در سال‌های گذشته اجرا شده است فاقد پشتوانه علمی و اجرایی بوده است.
3. حمایت بیش از حد از صنایع و عدم توجه به معیارها
موفقیت سیاست‌های حمایتی مقید به زمان‌مند بودن حمایت و منوط کردن حمایت به شاخص‌هایی مانند بهبود بهره‌وری است. عدم توجه به این مسئله از جمله دلایل مهم عدم موفقیت در حمایت از تولیدات داخلی است.
در مجموع باید گفت، در حال حاضر با توجه به موج جدید حمایت از صنایع که جهان را فراگرفته است، ایران نیز باید از صنایع خود حمایت کند. اما در صورتی که به الزامات موفقیت در این امر توجه نشود، نه‌تنها موفقیتی حاصل نخواهد شد بلکه نتایج ناخوشایند گذشته تکرار خواهد شد.
1. اهمیت صنایع برای تولید و اشتغال: در نیم قرن اخیر تنها کشورهایی رشد اقتصادی پایدار داشته‌اند که با تنوع‌بخشی به تولیداتشان از تولید محصولات کشاورزی و سنتی فاصله گرفته و به سمت تولید محصولات کارخانه‌ای و فعالیت‌های مدرن حرکت کرده‌اند. همچنین با توجه به اشتغال قریب به 20 درصدی بخش صنعت و اینکه قریب به 30 درصد اشتغال در بخش خدمات در کشورهای توسعه‌یافته به بخش صنعت وابسته است. در مجموع حدود 45 درصد اشتغال کل مرتبط با بخش صنعت است.
2. رفتار سایر کشورها: در خلال سال‌های اخیر موجی از حمایت از صنایع توسط کشورهای مختلف از اتحادیه اروپا تا آمریکا آغاز شده است. این موج جدید از سیاست‌های علم و تکنولوژی تا وضع تعرفه‌های تجاری را شامل می‌شود. تحت این شرایط بسیاری از کشورها مجبور شده‌اند به این موج جدید حمایت‌گرایی بپیوندند. این مسئله از دلایل اصلی کاهش تجارت کالاها در سطح جهان در سال‌های اخیر بوده است.
با وجود اهمیتی که حمایت از تولیدات ملی دارد، اما موفقیت در این زمینه مشروط به رعایت برخی از الزامات همچون رفع موانع تولید و تشویق تولید، اولویت‌بندی درست صنایع و برخورد با ناکارآمدی است. بررسی الزامات فوق در مورد ایران نشان می‌دهد که این الزامات در ایران به درستی مورد توجه قرار نگرفته است. به عنوان مثال:
1. رفع موانع تولید و تشویق تولید
در زمینه وضعیت محیط کسب‌وکار در ایران باید گفت رتبه ایران در سال 2018 در محیط کسب‌وکار 124 در میان 190 کشور جهان بوده است. در برخی از زیرشاخص‌ها وضعیت به مراتب بدتر است. به عنوان مثال در شاخص حمایت از سهامداران خرد رتبه ایران 170، در شاخص تجارت فرامرزی رتبه ایران 166 و در ورشکستگی رتبه ایران 160 است. همچنین در ایران سود فعالیت‌های غیرتولیدی بسیار بیشتر از فعالیت‌های تولیدی است.
2. اولویت‌بندی صحیح صنایع
در زمینه حمایت از صنایع، کشور همچنان فاقد استراتژی مشخص است و برنامه‌هایی نیز که در سال‌های گذشته اجرا شده است فاقد پشتوانه علمی و اجرایی بوده است.
3. حمایت بیش از حد از صنایع و عدم توجه به معیارها
موفقیت سیاست‌های حمایتی مقید به زمان‌مند بودن حمایت و منوط کردن حمایت به شاخص‌هایی مانند بهبود بهره‌وری است. عدم توجه به این مسئله از جمله دلایل مهم عدم موفقیت در حمایت از تولیدات داخلی است.
در مجموع باید گفت، در حال حاضر با توجه به موج جدید حمایت از صنایع که جهان را فراگرفته است، ایران نیز باید از صنایع خود حمایت کند. اما در صورتی که به الزامات موفقیت در این امر توجه نشود، نه‌تنها موفقیتی حاصل نخواهد شد بلکه نتایج ناخوشایند گذشته تکرار خواهد شد.
نوع مطالعه: كاربردي |
موضوع مقاله:
سیاست گذاری عمومی
دریافت: 1397/8/1 | پذیرش: 1397/8/1 | انتشار: 1397/8/1
دریافت: 1397/8/1 | پذیرش: 1397/8/1 | انتشار: 1397/8/1
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |