درحال حاضر هجده صندوق بازنشستگی با جمعیتی حدود سیزده میلیون نفر شاغل و مستمری بگیر در کشور مشغول به فعالیت هستند که هریک به لحاظ تعداد مستمریبگیران یا میزان شاغلان دارای ویژگیها و شرایط خاص خود بوده، اما به طور کلی، با توجه به ساختار تقریباً دولتی، تمامی آنها دچار مشکلات کمابیش یکسانی هستند که عمدتاً از ناحیه مدیریت دولتی و نگاه بخشینگر و روزمره و نه نگاه کلان و با برنامه و دورنگر به آنها وارد میشود.
وضعیت حال حاضر
از بزرگترین صندوقهای بازنشستگی کشور، صندوقهای بازنشستگی تأمین اجتماعی و کارکنان دولت هستند که مجموعاً دارای حدود چهار میلیون نفر مستمریبگیر میباشند. در عرف صندوقهای بازنشستگی و به جهت اطمینان برای پرداخت مستمریها و همچنین سرمایهگذاری مفهوم نرخ پشتیبانی تعریف شده است که بیانگر میزان شاغلان به تعداد مستمریبگیران است. این نسبت هرچقدر بزرگتر باشد نشاندهنده ضریب اطمینان بالاتر در پرداخت مستمریها است، عدد 7 به عنوان شاخص سلامت وضعیت صندوق تعریف شده است، یعنی به ازای هر 7 نفر شاغل یک نفر مستمریبگیر میبایست باشد. بر اساس آمار سال 93 این وضعیت در صندوقهای بازنشستگی تأمین اجتماعی حدود 1/6 و در صندوقهای بازنشستگی کارکنان دولت حدود 91 درصد است. این عدد به طور متوسط حدود 6/3 در بین تمامی صندوقهای فعال برآورد میشود. با نگاهی مختصر به متوسط وضعیت شاخص نرخ پشتیبانی که حدوداً نصف میزان بهینه است ملاحظه میشود وضعیت در صندوقهای بازنشستگی کارکنان دولت تا چه حد بغرنج و بحرانی است، نکته مهم وجود دو معضل اساسی در این زمینه است: اول حرکت جمعیت به سمت سالمندی و افزایش میزان مستمریبگیران که برآوردها حاکی از پایین آمدن عدد 6/3 فعلی به حدود 2 در 30 سال آینده است و این یعنی، به ازای هر دو نفر شاغل یک نفر مستمریبگیر. در حالی که با دقت در هرم جمعیتی فعلی نسبت جمعیت فعال (سنین 15 تا 65) به بازنشستگان (سنین بالای 65) حدود 12 به 1 است و دومین نکته در این حوزه مربوط به پیشرفت تکنولوژی میباشد که موجب کاهش تقاضا برای نیروی انسانی و جایگزینی ماشین به جای انسان در زنجیره تولید میشود و این نیز به معنای کاهش شاغلان در مقابل افزایش طبیعی و روزافزون مستمریبگیران است.
نوع مطالعه:
كاربردي |
موضوع مقاله:
عمومی دریافت: 1397/1/15 | پذیرش: 1397/1/15 | انتشار: 1397/1/15